Zapraszam do zapoznania się z tematyką i ogólnym zarysem grupowych zajęć logopedycznych dla dzieci sześcioletnich, opracowanych na cały rok szkolny. Grupowe zajęcia logopedyczne obejmują doskonalenie sprawności narządów artykulacyjnych, wdrażają do poprawnej wymowy, rozwijają słuch fonematyczny, kształtują prawidłowy tor oddechowy, rozwijają zasób słownictwa. To nie gotowe konspekty a jedynie ich temat i istota podana jednym zdaniem. Na końcu znajduje się również literatura z której korzystałam przygotowując swoje zajęcia.
Zachęcam do zapoznania się.
- Co pomaga nam ładnie mówić?
Ćwiczenia mające na celu uświadomienie dzieciom warunków poprawnej wymowy: poprawne oddychanie [w spoczynku: wdech i wydech nosem, w trakcie mówienia wydech ustami], dobrze działający słuch oraz sprawna buzia [aparat artykulacyjny]. Ćwiczenia oddechowe z gazetą, ćwiczenia słuchowe, ćwiczenia artykulacyjne. Podsumowanie: co ćwiczyliśmy i czemu to służy.
Można wykorzystać bransoletkę-przypominajkę z podstawowymi zaleceniami: pozycji spoczynkowej języka, domknięciu warg oraz prawidłowym torze oddechowym w spoczynku.
- Na wiejskim podwórku
Zwrócenie szczególnej uwagi na wyrazy dźwiękonaśladowcze- uzupełnianie nimi treści wierszyka, rozwijanie koordynacji słuchowo- ruchowej. Wiersz E. Stadtmutller “Ko, ko, ko, kwa, kwa, kwa, kto mój język zna?” – dopisane zwrotki do wybranych przeze mnie zwierząt, zabawa ortofoniczna – odgłosy zwierząt, zabawa słowno – ruchowa szczeniaki i kociaki, zagadki bez głosu, ćwiczenie oddechowe – w moim brzuchu mieszka żaba.
- Jesienne szmery i szelesty
Ćwiczenie pionizacji języka – opowiadanie o jesiennym spacerze lub jesienne ćwiczenia artykulacyjne z obrazkami, szumienie drzew, usprawnianie wymowy głoski [š], dary jesieni – dopasowywanie owoców jesieni do liści [szyszki, żołędzie, kasztany, jarzębina], “czarodziejski kosz” – rozpoznawanie po dotyku przedmiotów [żołędzie, kasztany, szyszki, liście, igły świerku, owoce jarzębiny], magiczne liście – ćwiczenie oddechowe.
- Jesienny spacer
Rozwijanie zasobu słownictwa określenia do słów “pada deszcz”, nauka wiersza D. Gellner “Wiatr”, ćwiczenie koordynacji słuchowo- ruchowej, kałuża – wyklaskiwanie rytmu, chodzenie do wyklaskiwanego rytmu, grzybki – ćwiczenie ruchowo – oddechowe, ćwiczenie oddechowe “deszczowy dzień”.
- Samochód i ja
Ćwiczenia artykulacyjne, percepcji słuchowej, uwagi i szybkości reagowania na dźwięki. Wiersz L. J. Kerna “Wyścig”, rozwijanie zasobu słów: marki samochodów.
- Robot poznaje zwierzątka
Podział wyrazów na sylaby, układanie prostych zdań, ćwiczenie pamięci. Zagadki- odpowiedzi udzielamy sylabami.
- Mówimy jak robot
Podział wyrazów na sylaby, liczenie z ilu sylab składają się słowa [porządkowanie obrazków wg liczby sylab do cyfr], imiona dzieci i proste zdania. Prowadzący mówi słowo – dzieci układają przed sobą tyle kasztanów ile słowo ma sylab, mówienie na jednym oddechu jak największej liczby słów – nazw obrazków użytych w poprzednim ćwiczeniu- wydłużanie fazy wydechu.
- Raz do kotów psotny pies…
Wdrażanie do prawidłowej wymowy głoski [s], wyszukiwanie wyrazów z ćwiczoną głoską, nauka wiersza, rozwijanie zasobu słownictwa. Zabawa “balonik” [ dzieci stoją w kole, wdech nosem, wydech buzią i rozszerzamy koło – potem dziurka, dzieci mówią “sss…” i koło się zmniejsza], detektyw – ćwiczenie słuchowe – w jakim słowie słychać głoskę [s]. Wiersz D. Krupa “SMS”.
Zabawa: Idzie wąż, idzie wąż; rośnie wciąż, rośnie wciąż! [Imię dziecka] węża się nie boi i dlatego za nim stoi. Długi jest ten wąż sssss….. Dzieci kolejno dołączają do zabawy tworząc węża.
- Zagadkowe- zagadki
Wdrażanie do prawidłowej wymowy głoski [z], ćwiczenie artykulacyjne – opowiadanie, odgadywanie zagadek z głoską [z] – rywalizacja w grupach, rozwijanie zasobu słownictwa, współpraca w grupach – “wszyscy razem” dzieci układają z własnych ciał zadany obrazek: np.: lina, słońce, tunel, piłka, mięciutka chmurka, pociąg towarowy.
- Co masz w worku Mikołaju?
Wdrażanie do prawidłowej wymowy głoski [c], ćwiczenia artykulacyjne z Mikołajem, praca w grupach: rysowanie obrazków zawierających w swojej nazwie głoskę [c] w nagłosie, śródgłosie i wygłosie, rozwijanie zasobu słownictwa, praca w grupach- pantomima.
- Rodziny słów
Rozwijanie świadomości fonologicznej, wprowadzenie pojęcia „rodzina słów”, wzbogacanie zasobu słownictwa, układanie zdań.
Odgadywanie zagadek związanych z Bożym Narodzeniem, układanie zdań- liczenie słów w zdaniach, ćwiczenie koordynacji słuchowo- ruchowej, poszerzanie zasobu słów: “Piernikowy ludzik” lub “Piernikowa gra”.
- Co zwierzątka robią zimą?
Wprowadzenie opozycji głoska dźwięczna- bezdźwięczna, doskonaleniem procesów analizy i syntezy słuchowej – wyróżnianie głoski znajdującej się w nagłosie wyrazu.
- Zimowy wiatr
Ćwiczenie uwagi słuchowej, rozpoznawanie wcześniej prezentowanych dźwięków, kształtowanie prawidłowego toru oddechowego, zabawa ruchowa.
- Świat bajek
Ćwiczenia artykulacyjne – bajeczka logopedyczna, zabawa “kareta” – ćwiczenie percepcji słuchowej, uwagi i szybkości reagowania na dźwięki, wdrażanie do prawidłowej wymowy głoski [k] i [g] – powtarzanie sylab z głoskami [k] i [g] przed lusterkami, wyszukiwanie przedmiotów w sali z ćwiczonymi głoskami.
- Myszka Agnieszka
Wdrażanie do prawidłowej wymowy głoski [š], ćwiczenie pionizacji języka, losowanie obrazków z głoską [sz] i samodzielne układanie zagadek, nauka wiersza D. Krupa “Szara myszka”, ćwiczenie dojrzałego sposobu połykania, zabawa “mistrz słówek”.
- Żółta żaba
Wdrażanie do prawidłowej wymowy głoski [ž], ćwiczenia artykulacyjne – opowiadanie o żabce, ćwiczenie oddechowe: żabka na brzuchu, zagadki do słów z głoską [ž], rozwijanie zasobu słownictwa.
- Czarodziejska czapka
Wdrażanie do prawidłowej wymowy głoski [č], rozpoznawanie przedmiotów po kształcie.
- 1, 2, 3- liczysz ty!
Rozgrzewka – gimnastyka języka w rytm odliczania, zabawy kształtujące uwagę słuchową, zabawa “jeden raz, dwa razy, trzy razy..” szarfy- dzieci podchodzą kolejno do szarf i skaczą mówiąc “1 jeden raz, 2 – dwa razy, 3 – trzy razy… kto się nie pomyli jest mistrzem liczenia:) ćwiczenie koordynacji słuchowo- ruchowej, zabawa paluszkowa: “Sprawdzian z liczenia”, rywalizacja w grupach – zabawa z obrazkami określanie położenia języka przy wymowie głosek.
- Wiosenny spacer dzieci
Ćwiczenia artykulacyjne, nauka wiersza- wyrazy dźwiękonaśladowcze- uzupełnianie nimi treści wierszyka.
- Wielkanocne pisanki i baranki
Wdrażanie do prawidłowej wymowy głosek wybuchowych, różnicowanie [p: b], ćwiczenie dojrzałego sposobu połykania i ćwiczenia oddechowe: wierszyk na jednym oddechu.
- Szary, żółty i czerwony…
Różnicowanie głosek szumiących, wyróżnianie cech szczególny głosek [š, ž, č], ćwiczenie pamięci słuchowej.
- Co porwał wiatr?
Zabawa “dzień dobry”, różnicowanie głosek syczących i szumiących – podział obrazków na zbiory, rozwijanie zasobu słownictwa, wspólne wymyślanie historyjki do wylosowanych obrazków, dopowiadanie słowa na głoskę rozpoczynającą nazwę wylosowanego obrazka, zabawa “Co porwał wiatr?” – ćwiczenie pamięci połączone z doskonaleniem procesów analizy i syntezy słuchowej.
- Dziadzio Mrok i deszcz
Rozwijanie zasobu słownictwa, ćwiczenia artykulacyjne połączone z ćwiczeniami ruchowymi, nauka wiersza.
- Ptaki i ich piórka
Rozwijanie zasobu słownictwa, ćwiczenie prawidłowego toru oddechowego.
- Zabawy z rymami
Rozwijanie świadomości fonologicznej, wyszukiwanie rymów i tworzenie własnych, rozwijanie zasobu słownictwa. Rysowany wierszyk “Misio” – wyszukiwanie rymów w nim, wybrane zadania z książki A. Maurer Dźwięki mowy. Praca indywidualna i w grupach.
- Urodziny Renaty
Ćwiczenia usprawniające prawidłową wymowę głoski [r], wyszukiwanie rymów, ćwiczenie uwagi i szybkości reagowania na dźwięki.
- Piracka wyprawa po skarb
Ćwiczenia usprawniające prawidłową wymowę głoski [r] w formie zadań przeplatanych fabularyzowanym opowiadaniem o piratach.
- Poranek na łące z żabkami i bocianami
Ćwiczenia artykulacyjne połączone z ćwiczeniami ruchowymi, kształtowanie prawidłowego toru oddechowego i dojrzałego sposobu połykania, rozwijanie zasobu słownictwa.
- Witajcie wakacje!
Ćwiczenia artykulacyjne i oddechowe, opowiadanie historyjki obrazkowej o zasadach bezpieczeństwa w czasie wakacyjnego odpoczynku.
- Straszny Staszek
Zapasowy temat – różnicowanie [s-sz], zabawa połączona z ćwiczeniami artykulacyjnymi i oddechowymi – podróż Strasznego Staszka, zabawa słuchowa – klaśnij gdy usłyszysz poprawnie wypowiedziane słowo, podział obrazków na zbiory, rysowanie rzeczy z głoskami [s] i [sz] wg kategorii: jedzenie, ubranie, pojazd, zwierzę, roślina.
Przygotowując zajęcia korzystałam z następującej literatury:
- R. Sprawka, J. Graban. Logopedyczne zabawy grupowe. Wydawnictwo Harmonia. Gdańsk 2004;
- D. Krupa. Rymowanki – utrwalanki. Materiały do ćwiczeń logopedycznych. Oficyna Wydawnicza Impuls. Kraków 2004;
- Z. Bogdanowicz. Zabawy dydaktyczne dla przedszkoli. WSiP. Warszawa 1990;
- K. W. Vopel. Witajcie uszy. Jedność. Kielce 1999;
- I. Dudzińska, T. Fiutowska. W co i jak się bawić? Didasko. Warszawa 1998;
- E. M. Skorek. Księga zagadek. Oficyna Wydawnicza Impuls. Kraków 2002;
- U. Gurba. Zeszyt logopedyczny 2. Oficyna Wydawnicza Impuls. Kraków 2001;
- B. Dittfeld. Spróbujmy mówić razem. Oficyna Wydawnicza Impuls. Kraków 2004;
- A. Maurer (red.) Dźwięki mowy. Oficyna Wydawnicza Impuls. Kraków 2003;
- A. Tońska – Morawiec. Języczkowe przygody i inne bajeczki logopedyczne. Wydawnictwo Harmonia. Gdańsk 2010.
- wybrane wiersze z literatury dziecięcej.
