Rozwój mowy dziecka

Rozwój mowy dziecka- 1 miesiąc

  • dziecko komunikuje swoje potrzeby, samopoczucie oraz dyskomfort płaczem, krzykiem, pomrukiwaniem
  • krzyk i płacz to nieświadoma forma komunikacji dziecka z otoczeniem
  • w krzyku dziecka można zauważyć pewne różnice: głód i ból wywołują nagły, nieustający krzyk natomiast zmęczenie- łagodny, przytłumiony i żalący się
  • z biegiem czasu zaczyna być bardziej świadome- wie, że matka przychodzi wtedy, gdy płacze

Jeśli dziecko nie reaguje na obecność drugiej osoby, dziecko nie komunikuje się przez płacz- należy zwrócić się do specjalisty.

Rozwój mowy dziecka- 2- 5 miesiąc

  • pojawia się głużenie- jest to spontaniczna produkcja dźwięków składających się z samogłosek, dźwięków gardłowych,np.  „agu”
  • dziecko różnicuje swój płacz- inaczej płacze, gdy chce jeść, a inaczej, gdy ma mokrą pieluchę lub nudzi się
  • około 3 miesiąca dziecko zwraca większą uwagę, gdy się do niego mówi, jest zaciekawione osobami i uczy się przez patrzenie na innych i słuchanie ich
  • w 4 miesiącu życia pojawiają się okrzyki radości- charakteryzuje się on krótkimi wybuchowymi dźwiękami z nagłą zmianą tonu głosu
  • około 4-5 miesiąca następuje rozkwit głużenia- dziecko wydaje z siebie coraz więcej dźwięków
  • pojawiają się spółgłoski wargowe: m, p, b
  • dziecko nabywa umiejętność zmiany wysokości wydawanych  przez siebie dźwięków
  • wzrasta sprawność ruchowa aparatu artykulacyjnego
  • w 5 miesiącu dziecko zaczyna realizować sylaby składające się ze spółgłosek i samogłosek, pojawia się: t, d, g

Niesłyszące dzieci także głużą, nawet do 18 miesiąca życia dlatego ten okres nie jest wyznacznikiem prawidłowego słuchu u dziecka. Sygnałem alarmującym jest brak gaworzenia, które pojawia się około 6 miesiąca życia.

Rozwój mowy dziecka- 6- 9 miesiąc

  • pojawia się gaworzenie czyli pierwsze świadome wydawane dźwięki przez dziecko
  • dziecko wsłuchuje się w dźwięki otoczenia oraz te wydawane przez siebie- częściej je powtarza, zaczyna bawić się swoją mową
  • zaczyna łączyć samogłoski ze spółgłoskami tworząc sylaby
  • poszczególne sylaby z jednego łańcucha są różnicowane pod względem wysokości tonu i głośności- słychać wyraźnie rytmiczny podział dźwięków
  • dzięki gaworzeniu niemowlę zaczyna wytwarzać skojarzenia między dźwiękiem a obrazem przedmiotu, który się do niego odnosi
  • dziecko rozróżnia melodię mowy- na podniesiony ton reaguje płaczem, a na mowę pieszczotliwą- uśmiechem
  • w kolejnych miesiącach gaworzenie staje się coraz bardziej zróżnicowane i wzbogacone o nowe głoski
  • w 8 miesiącu dziecko potrafi szeptać- samo odkrywa, że może bardzo cicho gaworzyć i słucha siebie z uwagą
  • około 8 miesiąca naśladuje, powtarza oraz samodzielnie wokalizuje sylaby
  • rozumie wypowiedzi zabarwione emocjonalnie: „brawo”, „pięknie”
  • można zaobserwować inicjowanie dialogu przez dziecko- mówi po swojemu, jednak odnosi się do dorosłego- patrzy na niego
  • wskazuje palcem- niewerbalna forma komunikacji
  • w 9 miesiącu dziecko coraz częściej przechodzi do łączenia tylko dwóch takich samych sylab, wyraźnie je artykułując i wydzielając

Niesłyszące dzieci nie naśladują dźwięków otoczenia, nie gaworzą. Jeśli dziecko nie zaczyna gaworzyć, należy zgłosić się do lekarza i wykonać badanie audiologiczne.

Rozwój mowy dziecka- 9- 12 miesiąc

  • około 9 miesiąca życia dziecko naśladuje dźwięki z otoczenia, jest gotowe do artykulacji słów
  • pojawiają się pierwsze wyrazy
  • słowa zbudowane są z sylab otwartych, np. mama, tata, baba, pa pa
  • dziecko próbuje nazywać przedmioty i osoby
  • bawi się również głosem, tworząc długie, melodyjne ciągi sylab
  • reaguje na nazwy często powtarzających się sytuacji, imiona bliskich, nazwy zabawek
  • w 10 miesiącu dziecko potrafi bawić się w powtarzanie wypowiadanych przez dorosłego sylab- ta zabawa w mówienie i powtarzanie jest porównywalna z dialogiem
  • w 11 miesiącu dziecko spontanicznie używa tej samej sylaby, sylaby podwójnej lub innego dźwięku dla określenia znanych sytuacji, przedmiotów lub osób np: mówi „brr” za każdym razem, gdy widzi lub słyszy samochód- te pierwsze słowa nie zawsze i nie u wszystkich dzieci pojawiają się już w 11 miesiącu, wiele z nich wypowiada je nieco później
  • jeśli dziecko rozumie treść poszczególnych słów, wyraźnie reaguje na zakazy- na słowo „nie!” przerywa, choćby na moment swoją czynność- przed powtórzeniem zabronionej czynności spogląda przez chwilę pytająco na dorosłego
  • pod koniec pierwszego roku życia dziecko rozumie kilka słów, głównie rzeczowników oraz proste zdania zawierające polecenia, potrafi prawidłowo zareagować na polecenia: Choć tu, podaj mi ale nie robi tego za każdym razem

Jeżeli w wieku 12 miesięcy dziecko nie wydaje żadnych dźwięków, komunikuje się wyłącznie krzykiem, nie tworzy sylab- zaleca się obserwację u specjalisty.

Rozwój mowy dziecka- 1- 2 lata

  • zaczyna wydawać dźwięki, które mają znaczenie. Pomaga sobie przy tym mimiką twarzy i wskazaniem
  • wypowiada tzw. holofrazy, czyli wyrazy zastępujące całe zdania
  • czasem nie mówi nic, tylko pokazuje w stronę przedmiotu, co oznacza: „Podaj mi to”
  • dziecko posiada mały, ale powiększający się zasób słownictwa, najczęściej są to proste wyrazy: mama, baba, tata
  • pojawiają się onomatopeje czyli wyrazy dźwiękonaśladowcze: hau, mu, miau
  • rozumie o wiele więcej słów, wyrażeń i zdań, niż jest w stanie samodzielnie wypowiedzieć
  • rozumie proste pytania i polecenia
  • reaguje na pytania o bliskich, np.: Gdzie jest tata? oraz na prośby: Daj misia.
  • reaguje na domowników, nazwę ulubionej bajki czy sytauacji
  • dziecko początkowo upraszcza budowę słów, wymawiając pierwszą sylabę lub końcówkę wyrazu
  • w słowniku dziecka występują takie samogłoski jak: a, u, i, e oraz spółgłoski: p. b, m, t, d, n, ś, ć czasem ź, dź
  • koło 18 miesiąca życia pojawiają się połączenia dwóch wyrazów
  • w słowniku dziecka przeważają rzeczowniki nad czasownikami
  • czasowniki zazwyczaj występują w formie oznajmienia lub rozkazu
  • wypowiedziane słowa pełnią funkcję zarówno nazwania przedmiotu jak i czynności z nim związanej

Kiedy dziecko zaczyna chodzić, jest tak zafascynowane nową umiejętnością, że na jakiś czas „zapomina” o mówieniu. Jest to normalne. Natomiast jeżeli do 2 roku życia dziecko wymawia tylko pojedyncze słowa, a jego słownik się nie powiększa należy zgłosić się do logopedy.

Rozwój mowy dziecka- 2- 3 lata

  • wymawia wszystkie samogłoski ustne: a, o, u, e, i, y- choć może je jeszcze mylić
  • wymawia samogłoski nosowe: ą, ę
  • wymawia spółgłoski: p, b, m, f, w, k, g, h, t, d, n oraz ś, ź, ć, dź
  • może zamieniać f  na h lub odwrotnie
  • może zamieniać k, g na t, d
  • pod koniec 3 roku życia pojawiają się s, z, c, dz
  • dziecko powtarza intonację zdania
  • wypowiada pojedyncze wyrazy oraz tworzy pierwsze połączenia dwuwyrazowe
  • może przestawiać sylaby w wyrazach
  • połączenia wyrazów mogą być błędne gramatycznie
  • upraszcza wyrazy, skraca je
  • rozumie proste polecania słowne
  • mówi o sobie w 3 osobie
  • zaimek „ja” powinien pojawić się pod koniec 3 roku życia
  • wypowiadane zdania na początku mają postać prostego połączenia dwóch słów później pojawiają się połączenia trójwyrazowe lub dłuższe
  • na początku używa w większości zdań oznajmujących, później pytających i rozkazujących
  • używa tylko pierwszych, prostych form odmiany
  • używa czasowników i rzeczowników, które dotyczą jego najbliższego otoczenia
  • jeszcze nie różnicuje czasu przeszłego, przyszłego i teraźniejszego

Jeżeli dziecko używa tylko kilku pojedynczych słów, nie tworzy połączeń dwuwyrazowych, nie nawiązuje kontaktu z otoczeniem lub jeżeli rozwój jego mowy budzi wątpliwości- należy zgłosić się do logopedy.

Rozwój mowy dziecka- 3- 4 lata

  • wymawia wszystkie samogłoski ustne: a, o, u, e, i, y oraz nosowe: ą, ę
  • wymawia spółgłoski: p, b, m, f, w, k, g, h, t, d, n, j, l, ł oraz ś, ź, ć, dź
  • pojawiają się s, z, c, dz choć mogą być jeszcze zmiękczane
  • głoska r jest zastępowana przez j lub l
  • dziecko operuje bogatym słownictwem opisującym znane mu otoczenie
  • może przestawiać sylaby w wyrazach ale robi to coraz rzadziej
  • zaczyna samo się poprawiać
  • rozumie bardziej złożone polecenia słowne
  • pojawia się coraz więcej poprawnych gramatycznie form
  • tworzy kilkuwyrazowe zdania
  • używa zdań oznajmujących, pytających oraz rozkazujących z właściwą intonacją
  • zaczyna rozumieć zależności czasowe
  • używa czasowników, rzeczowników, przymiotników, przysłówków i zaimków, chociaż może je niewłaściwie odmieniać
  • opowiada, co aktualnie widzi
  • mówi do siebie, głośno myśli

Jeżeli dziecko nie łączy wyrazów w zdania, mówi niechętnie, jest rozumiane wyłącznie przez osoby z najbliższego otoczenia; jeżeli nie pojawiają się nowe formy gramatyczne i nowe słowa lub jeżeli dziecko mówi mniej i gorzej niż wcześniej a w ogólnym  rozwoju obserwuje się regres, należy zgłosić się do logopedy.

Rozwój mowy dziecka- 4- 5 lata

  • wymawia wszystkie samogłoski ustne: a, o, u, e, i, y oraz nosowe: ą, ę
  • wymawia spółgłoski: p, b, m, f, w, k, g, h, t, d, n, j, l, ł oraz ś, ź, ć, dź
  • wymawia poprawnie głoski s, z, c, dz
  • pojawiają się głoski sz, ż, cz, dż ale mogą być jeszcze błędnie stosowane
  • głoska r jest zastępowana przez l ale może pojawiać się już poprawna wymowa r
  • operuje bogatym słownictwem opisując znane otoczenie
  • poprawnie wymawia wielosylabowe słowa
  • samo się poprawia szukając właściwej formy
  • pyta o poprawność gramatyczną wyrazów, interesuje się językiem
  • operuje czasownikami we wszystki czasach i trybach, potrafi deklinować, żywa wyrażeń przyimkowych, chociaż mogą pojawiać się błędy
  • tworzy neologizmy, np.: czytacz- ktoś, kto dużo czyta
  • tworzy wielowyrazowe zdania i łączy je ze sobą w narrację
  • rozumie zależności czasowe, używa słów: wczoraj, jutro
  • używa większości części mowy z coraz większą poprawnością
  • zadaje pytania: jak?, dlaczego?
  • rozumie skomplikowane polecenia także zawierające zwroty: najpierw, następnie, pod, nad, obok

Jeżeli dziecko nie tworzy zdań, nie informuje o swoich potrzebach, nie rozpoznaje kolorów, nie zna poprawnych form najczęściej używanych wyrazów, bardzo często myli głoski, nie rozumie poleceń, niechętnie się komunikuje; jeśli wymawia głoski z językiem między zębami, śpi z otwartą buzią, ma problemy z żuciem lub połykaniem- należy zwrócić się po poradę do logopedy.

 Rozwój mowy dziecka- 6- 7 lata

  • wymawia wszystkie samogłoski ustne i nosowe
  • wymawia poprawnie wszystkie spółgłoski- w tym ś, ź, ć, dź, s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż
  • nie zamienia głosek
  • pojawia się poprawna wymowa r
  • dziecko operuje bogatym słownictwem zgodnie z poziomem rozwoju poznawczego
  • używa wszystkich form gramatycznych słów poza najtrudniejszymi i rzadko używanymi [imiesłowy przysłówkowe]
  • dokonuje analizy i syntezy słuchowej wyrazów o prostej budowie fonetycznej- głoskuje, dzieli na sylaby
  • wyodrębnia głoski na początku, na końcu i w środku wyrazu
  • samodzielnie wymyśla wyrazy rozpoczynające się na daną głoskę
  • wyklaskuje liczbę sylab w wyrazie
  • określa położenie przedmiotu względem otoczenia [nad, pod, obok, między, wewnątrz]
  • zaczyna czytać i pisać pierwsze wyrazy [imiona, nazwy]
  • buduje poprawne, złożone zdania bez błędów
  • zaczyna wychwytywać niuanse znaczeniowe [prosta ironie]
  • potrafi porównywać oraz klasyfikować przedmioty pod względem wielkości, kształtu, koloru, funkcji użytkowej
  • zna na pamięć kilka piosenek i wierszyków, rozumie ich treść

Jeżeli dziecko popełnia nadal sporo błędów gramatycznych, wymawia niepoprawnie jakąkolwiek głoskę, zacina się przy mówieniu, powtarza sylaby, jąka się lub jeżeli mówi zdecydowanie gorzej od rówieśników- należy udać się do logopedy.

Źródło:

Plakaty przygotowane przez Naukowe Koło Logopedyczne przy Uniwersytecie Warszawskim

T. Hellbrugge, J. Hermann von Wimpffen. Pierwsze 365 dni życia dziecka

 

 

Obejrzano w sumie 3 277 razy, z czego dzisiaj 1 raz(y).

Możliwość komentowania została wyłączona.